การประยุกต์ใช้ภูมิสารสนเทศเพื่อกู้วิกฤติสิ่งแวดล้อมและพิบัติภัยธรรมชาติ

Resources --> GIS Resource

การประยุกต์ใช้ภูมิสารสนเทศเพื่อกู้วิกฤติสิ่งแวดล้อมและพิบัติภัยธรรมชาติ

กลุ่มโครงงาน วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

โดย สมบัติ อยู่เมือง ผู้รับผิดชอบโครงการ

วัตถุประสงค์ของโครงงาน

ปัจจุบัน ประเทศไทยกำลังเผชิญกับวิกฤติจากปัญหาทางด้านสิ่งแวดล้อม และภัยพิบัติจากธรรมชาติ เช่น การเกิดดินถล่ม น้ำท่วมฉับพลัน การทรุดตัวของแผ่นดินและการพังทลายของชายฝั่ง เป็นต้น ซึ่งสาเหตุสำคัญประการหนึ่ง เกิดจากการนำทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมาใช้

จนเกินความสมดุลที่ธรรมชาติจะรองรับได้ ซึ่งเทคโนโลยีระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System: GIS) และเทคโนโลยีการสำรวจระยะไกล (Remote Sensing) เป็นหนึ่งในเทคโนโลยีระบบสารสนเทศที่ถูกนำมาประยุกต์ใช้อย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะในต่างประเทศที่นำมาประยุกต์ใช้ในการติดตาม (Monitoring) ตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม และภัยพิบัติธรรมชาติ รวมถึงการนำมาประยุกต์ใช้ในการวางแผน การบริหารจัดการและการปฏิบัติงานทางด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติกันอย่างแพร่หลาย

ในการจัดทำโครงงานนี้จะเป็นการนำเสนอโดยการใช้ข้อมูลจากการสำรวจระยะไกล ในหลายช่วงเวลา ทำการวิเคราะห์ร่วมกับการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ และจัดทำเป็นภาพจำลองสามมิติในเชิงพื้นที่ เพื่อนำเสนอให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมตามช่วงระยะเวลาที่เปลี่ยนไป ตลอดจนความสัมพันธ์ของสภาพแวดล้อมกับการเกิดพิบัติภัยธรรมชาติ ทั้งในระดับพื้นที่เฉพาะแห่ง และในระดับภูมิภาคของประเทศ

ประโยชน์ของโครงงาน

เป็นการนำเสนอการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ และเทคโนโลยีการสำรวจระยะไกล กับงานทางด้านทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมและภัยพิบัติ เพื่อให้ผู้เข้าชมทราบถึงแนวคิดและ ตระหนักถึงการให้ความสำคัญกับการประยุกต์ใช้ข้อมูลเชิงพื้นที่ในการติดตามตรวจสอบ เฝ้าระวัง รวมทั้งการประยุกต์ใช้เป็นเครื่องมือสนับสนุนการบริหาร และการตัดสินใจสำหรับการจัดการด้านสิ่งแวดล้อมและพิบัติภัยธรรมชาติในพื้นที่ต่างๆ ของประเทศได้อย่างเป็นรูปธรรมและเป็นพลวัต (Dynamics) มากขึ้น โดยยกตัวอย่างบางส่วนของงานศึกษาวิจัยในหลายพื้นที่มาประกอบ

จุดเด่นของโครงงาน

การนำเสนอการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีระบบสารสนเทศเชิงพื้นที่ในการวางแผน การติดตามตรวจสอบ การบริหารและการวางแผน การตัดสินใจด้านการจัดการสิ่งแวดล้อมและภัยพิบัติธรรมชาติของประเทศไทย ซึ่งเป็นข้อมูลจริงจากพื้นที่ของประเทศ โดยทำการนำเสนอในลักษณะโปสเตอร์ ซึ่งเป็นผลผลิตจากการวิเคราะห์ สังเคราะห์ และประมวลผลโดยเทคโนโลยีระบบสารสนเทศเชิงพื้นที่ ทั้ง GIS และ RS โดยประกอบด้วยภาพจำลองสามมิติ ในลักษณะต่าง ๆ ร่วมกับการนำเสนอแบบสื่อผสม (Multimedia) โดยใช้ระบบคอมพิวเตอร์

รูปแบบการนำเสนอ

ทำการจัดนิทรรศการและสาธิตเพื่อให้ความรู้ทางด้านเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศในการประยุกต์ใช้ข้อมูลดาวเทียมและระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) เกี่ยวกับการจัดการด้านวิกฤตสิ่งแวดล้อมและด้านพิบัติภัยธรรมชาติโดยเป็นการนำเสนอผลการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศในการวางแผนจัดการแก้ไขปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและพิบัติภัยธรรมชาติ ในลักษณะของการนำเสนอผ่านโปสเตอร์และระบบคอมพิวเตอร์ เพื่อแสดงผลการศึกษาซึ่งครอบคลุมบริเวณต่าง ๆ ของประเทศ ได้แก่

1. แผนที่ภาพจำลองลักษณะภูมิประเทศของประเทศไทย

2. การเปลี่ยนแปลงสิ่งปกคลุมดินและการใช้ประโยชน์ที่ดินและการเกิดดินถล่ม-น้ำท่วมฉับพลัน บริเวณ บ้านน้ำก้อ อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์

3. การประยุกต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์และข้อมูลการสำรวจระยะไกล เพื่อการประเมินความเสี่ยงจากน้ำท่วมของประเทศไทย กรณีศึกษาในลุ่มแม่น้ำป่าสัก

4. การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินบริเวณกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ในช่วงปี พ.ศ.2531 - 2545

5. การเปลี่ยนแปลงลักษณะชายฝั่งทะเลของอ่าวไทย ในช่วงปี พ.ศ. 2535 - 2545 (บริเวณจังหวัดเพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์)

6. การเปลี่ยนแปลงสิ่งปกคลุมดิน บริเวณเกาะภูเก็ต ในช่วงปี พ.ศ. 2540 - 2544

7. ภาพข้อมูลจากดาวเทียมบริเวณภาคเหนือและภาคกลางของประเทศไทยเปรียบเทียบกับแผนที่การใช้ประโยชน์ที่ดินในปี พ.ศ. 2543 - 2544 ที่จัดทำโดยกรมพัฒนาที่ดิน

8. การประยุกต์ใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อการจัดทำแบบจำลองสามมิติแสดงลักษณะภูมิประเทศก่อนและหลังเกิดการถล่มบริเวณเขานางพันธุรัต (เขาเจ้าลายใหญ่) จังหวัดเพชรบุรี

แหล่งข้อมูลอ้างอิง :
ได้รับความอนุเคราะห์ข้อมูลภาพดาวเทียม จาก สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) - สทอภ. (GISTDA)

_{CopyRight © 1999 - 2025 www.gisthai.org All right reserved.}
_{For more information : Asst. Prof. Sombat Yumuang, Ph.D. , CV ,E-mail :}	_{Comments & Suggestions : Webmaster}